Tập Cận Bình cam kết cung cấp hơn 50 tỷ USD tài trợ cho châu Phi và tạo ra hàng triệu việc làm trong ba năm tới.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Năm (5 tháng 9) hứa sẽ hỗ trợ tài chính 360 tỷ nhân dân tệ (khoảng 50,7 tỷ USD) cho châu Phi trong ba năm tới và tăng cường hợp tác với các nước châu Phi về cơ sở hạ tầng và thương mại. và cam kết tạo ra ít nhất 1 triệu việc làm.

Tập Cận Bình đã đưa ra cam kết này tại hội nghị thượng đỉnh quốc tế lớn nhất được tổ chức tại Trung Quốc sau đại dịch vi-rút Corona mới.

Tân Hoa Xã chính thức của Trung Quốc đưa tin rằng hơn 50 nhà lãnh đạo châu Phi và Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã tham dự Diễn đàn hợp tác Trung Quốc-Châu Phi (FOCAC) trong tuần này.

Các nhà lãnh đạo châu Phi đã đạt được nhiều thỏa thuận với Trung Quốc trong tuần này nhằm tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, nông nghiệp, khai thác mỏ, thương mại và năng lượng.

台湾驻英国代表姚金祥大使接受美国之音采访时表示：“去年英国首次组团参加台湾重量级‘国际半导体展’并且首度设立‘英国馆’。今年我们乐见英国企业参展规模更大，以及今年‘英国馆’的内容也更多元，充分展现英国政府及企业逐年提升对台湾半导体产业发展及供应链合作的兴趣。”

观察人士指出，日本和澳大利亚这次举行2+2会议主要目的是探讨如何大规模加强军事合作以应对中国在印太地区的军事扩张。未来日本除了可能参与澳大利亚的造舰计画、并在澳大利亚试射长程导弹外，日本还欢迎澳大利亚计划明年首次参加“东方盾牌”美日联合军事演习。不过专家认为，日澳这些军事合作并不会伤害他们与中国的外交关系。 日本将与澳大利亚的关系视为“准同盟”，仅次于与美国的全面军事同盟。日澳2+2会议的联合声明对中国在南中国海领土争端中对菲律宾愈发危险和胁迫的活动表示严重关切。 联合声明称，“我们对近期南海事态发展表示严重关切，包括中国频繁加剧对菲律宾的危险和压力活动。我们反对任何可能加剧紧张局势并破坏地区稳定的强制行动，包括将有争议的地物军事化。我们强调航行和飞越自由以及根据国际法，特别是《联合国海洋法公约》和平解决争端的重要性，并重申2016年南海仲裁庭的裁决为最终裁决并对争议各方具有法律约束力”。 两国也关切并讨论了中国最近在日本领海和领空的活动，并强调台湾海峡和平稳定的重要性，两国呼吁和平解决两岸问题。 日澳两国也同步谴责朝鲜并支持乌克兰。声明强调，两国强烈谴责朝鲜发展核武和弹道、也强烈谴责朝鲜和俄罗斯之间日益加强的军事合作，包括朝鲜违反联合国安理会决议向俄罗斯出口弹道导弹，以及俄罗斯对乌克兰使用这些导弹。双方重申支持乌克兰的坚定决心、并呼吁加沙立即停火。

中国经济持续疲软 学者:对非承诺执行程度堪虑 中非合作论坛(Forum on China-Africa Cooperation, FOCAC)是中国政府为强化与非洲国家有好而举行的定期对话论坛，自2000年10月起，每三年在北京和非洲国家轮流举办。 在2018年的北京峰会中，习近平同样是在主旨讲话中承诺以政府援助、金融机构和企业投融资等方式，向非洲提供600亿美元支持。2021年在达喀尔(Dakar)举行的论坛中，中方则承诺将购入3,000亿美元的非洲产品。 在台北的台湾大学政治学系副教授陈世民在接受美国之音采访时指出，尽管6年前后，中国承诺放贷、金援的数额看似差异不大，但目前中国自身经济疲软，经济增速从7%降到连5%都很勉强，承诺能否兑现，恐怕值得观察。 分析:中国买不如卖 扩大非洲对中贸易逆差 陈世民指出，近年来的中非关系，最令非洲国家学者批评诟病之处就是所谓援助，实质上造成非洲国家对中国的贸易逆差不断扩大。 过去几年，非洲国家向中国借的钱大量用于铁路、公路等基础建设，承建赚钱的也是中国厂商。现在随着西方国家对中国产电动车、太阳能光伏设备的抵制，非洲自然成为中方今年积极推销的替代市场。 反观中国对非洲采购项目，主要是石油、矿产等天然资源，但由于中国房地产市场停滞，相关需求也跟着萎缩，路透社在星期天的报道中就指出，中国2021年提出的3000亿美元采购并未完全兑现。 陈世明说:“现在中国烂尾楼很多，不会大量盖房子的话，当然就不需要很多的自然资源，那你非洲自然资源怎么卖到中国去？这结果当然就导致了中国跟非洲国家之间的贸易逆差，我相信一定会继续的恶化。” 中国外交部发言人毛宁星期一驳斥这种说法，她说据中国商务部统计，自2021年12月至今年7月，中国自非洲进口总额达3059亿美元，“提前超额完成有关目标”。毛宁同时指出，中国连续15年保持非洲第一大贸易伙伴国的地位。 不仅贸易逆差难以扭转，陈世民也指出，中国在一带一路沿线和非洲国家“大撒币”所埋下的另一个风险是让许多国家陷入对中国的债务困境；且从斯里兰卡破产就可以看出值得警惕的教训，身为债权人，中国并未同意减少该国债务。 美国纽约市立大学政治学教授夏明同样指出，在历经新冠疫情之后，许多跟中国贷款的国家都身陷债务危机。眼看2030年前后就将进入还债高峰期，此刻再来贷款，也只是“借新还旧”，无助于当地建设。

Sáng thứ Năm, Tập Cận Bình đã có bài phát biểu quan trọng trước các nhà lãnh đạo tham dự diễn đàn tại lễ khai mạc Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Ông nói rằng quan hệ Trung Quốc-Châu Phi đang ở “thời kỳ tốt nhất trong lịch sử”.

"Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác sâu rộng với châu Phi trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, thương mại và đầu tư", Tập Cận Bình cho biết "Trong ba năm tới, chính phủ Trung Quốc sẵn sàng cung cấp 360 tỷ nhân dân tệ. hỗ trợ tài chính."

Theo Tân Hoa Xã, hơn một nửa trong số này sẽ được cung cấp dưới dạng tín dụng, với 80 tỷ nhân dân tệ (khoảng 11 tỷ đô la Mỹ) được sử dụng cho "các loại hỗ trợ khác nhau" và các công ty Trung Quốc sẽ được khuyến khích đầu tư không dưới 70 tỷ nhân dân tệ ở Châu Phi (khoảng 10 tỷ đô la Mỹ).

Tập Cận Bình cũng hứa sẽ “tạo ra ít nhất 1 triệu cơ hội việc làm cho Châu Phi”.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Guterres nói với các nhà lãnh đạo châu Phi tại cuộc họp rằng mối quan hệ ngày càng chặt chẽ giữa Trung Quốc và châu Phi có thể "thúc đẩy cuộc cách mạng năng lượng tái tạo".

Ông nói: "Những thành tựu đáng chú ý của Trung Quốc trong phát triển như xóa đói giảm nghèo đã mang lại cho thế giới kinh nghiệm và chuyên môn phong phú."

Giao dịch và cam kết

Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là đối tác thương mại lớn nhất của châu Phi, đồng thời đang tìm cách phát triển nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú của lục địa này, bao gồm đồng, vàng, lithium và khoáng sản đất hiếm.

Bắc Kinh đã cung cấp hàng tỷ đô la trong các dự án cơ sở hạ tầng cho các nước châu Phi và trở thành nước cho vay song phương lớn nhất đối với nhiều nước châu Phi. Trung Quốc đã giúp xây dựng cơ sở hạ tầng rất cần thiết nhưng đôi khi gây ra tranh cãi vì cho rằng đây là một "bẫy nợ".

Các nhà phân tích cho rằng do các vấn đề kinh tế trong nước, Bắc Kinh đang điều chỉnh khoản viện trợ hào phóng cho châu Phi, bao gồm cả việc giảm cung cấp các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn và thay vào đó thúc đẩy các công nghệ xanh và tiên tiến mà các công ty Trung Quốc tập trung đầu tư vào. Tranh chấp địa chính trị ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng có thể ngày càng ảnh hưởng đến chính sách.

Tuy nhiên, nhiều cuộc gặp song phương được tổ chức trong thời gian hội nghị thượng đỉnh đã dẫn đến một loạt cam kết hợp tác, từ đường sắt, tấm pin mặt trời cho đến quả bơ.

Năm ngoái, Trung Quốc đã phê duyệt khoản vay 4,61 tỷ USD cho châu Phi, mức tăng hàng năm đầu tiên kể từ năm 2016.

Đã đạt được thỏa thuận giữa công ty điện lực nhà nước ZESCO của Zambia và công ty điện lực Trung Quốc PowerChina để hợp tác nhằm mở rộng việc sử dụng các tấm pin mặt trời trên mái nhà ở Zambia.

Nigeria và Trung Quốc đã ký một tuyên bố chung đồng ý "tăng cường hợp tác về cơ sở hạ tầng", bao gồm "giao thông, bến cảng và khu thương mại tự do".

Tanzania và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận về cam kết thúc đẩy dự án đường sắt bị đình trệ từ lâu nhằm kết nối Tanzania với Zambia. Theo truyền thông Zambia, Trung Quốc đã cam kết hỗ trợ tài chính 1 tỷ USD cho dự án.

Zimbabwe cũng đã nhận được cam kết của Trung Quốc về việc hợp tác hơn nữa trong các lĩnh vực "nông nghiệp, khai thác mỏ, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng giao thông", đồng thời hai bên cũng đã đạt được thỏa thuận xuất khẩu bơ sang Trung Quốc.

Tổng thống Kenya William Ruto nói rằng Tập Cận Bình hứa sẽ mở cửa thị trường Trung Quốc cho nông sản Kenya. Hai bên nhất trí hợp tác xây dựng đường cao tốc và đường sắt, bao gồm việc mở rộng tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn nối thủ đô Nairobi với thành phố cảng Mombasa.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Trung Quốc không nhắc lại cam kết tại Diễn đàn Dakar 2021 về việc mua hàng hóa châu Phi trị giá 300 tỷ USD mà chỉ hứa sẽ đơn phương mở rộng tiếp cận thị trường. Các nhà phân tích cho rằng các quy định tiếp cận thị trường kiểm dịch thực vật của Bắc Kinh quá nghiêm ngặt, khiến Trung Quốc không thể thực hiện đầy đủ lời hứa này.

(Bài viết này dựa trên các báo cáo từ AFP và Reuters.)